Ten artykuł wyjaśnia, czy okres pracy na umowie zlecenia wlicza się do stażu pracy decydującego o długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę. Dowiesz się o obecnych przepisach, nadchodzących zmianach prawnych i ich praktycznych konsekwencjach, co pomoże Ci zrozumieć Twoją sytuację prawną.
Czy umowa zlecenie liczy się do stażu pracy? Zobacz, jak zmienią się zasady
- Obecnie okres pracy na umowie zlecenia zasadniczo nie wlicza się do stażu pracy, od którego zależy długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę.
- Wynika to z odrębności regulacji Kodeksu cywilnego (umowa zlecenie) i Kodeksu pracy (umowa o pracę).
- Trwają prace legislacyjne nad włączeniem okresów pracy na umowie zlecenia oraz prowadzenia działalności gospodarczej do ogólnego stażu pracy.
- Przewidywane wejście w życie nowych przepisów to rok 2026.
- Po zmianach, okres zlecenia wykonywanego u tego samego pracodawcy będzie sumowany ze stażem z umowy o pracę, co może wydłużyć okres wypowiedzenia.
- Wypowiedzenie samej umowy zlecenia to odrębna kwestia, regulowana Kodeksem cywilnym, często z możliwością dowolnego terminu lub odpowiedzialnością odszkodowawczą.
Obecne zasady: Umowa zlecenie a staż pracy do wypowiedzenia
Kodeks Pracy i Kodeks Cywilny: Dwa różne światy prawne
Fundamentalna różnica między umową zlecenia a umową o pracę leży w ich podstawie prawnej i charakterze. Umowa zlecenie jest kontraktem cywilnoprawnym, uregulowanym przepisami Kodeksu cywilnego. Jej celem jest staranne działanie, a nie osiągnięcie konkretnego rezultatu. Z kolei umowa o pracę, opisana w Kodeksie pracy, charakteryzuje się podporządkowaniem pracownika pracodawcy, wykonywaniem pracy pod jego kierownictwem i na jego ryzyko. Ta odrębność prawna jest kluczowa dla zrozumienia, dlaczego obecnie okresy pracy na zleceniu nie są wliczane do stażu pracy decydującego o długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę. Innymi słowy, przepisy dotyczące stażu pracy dla celów wypowiedzenia odnoszą się wyłącznie do stosunku pracy, a nie do umów cywilnoprawnych.
Jak dziś liczymy staż pracy do okresu wypowiedzenia umowy o pracę?
Zgodnie z obecnym stanem prawnym, do stażu pracy, od którego zależy długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę, wlicza się wyłącznie okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u danego pracodawcy. Oznacza to, że jeśli pracowałeś na umowie zlecenie, a następnie przeszedłeś na umowę o pracę u tego samego pracodawcy, okres zlecenia nie będzie brany pod uwagę przy ustalaniu długości Twojego wypowiedzenia. Długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę jest ściśle powiązana ze stażem pracy:
- 2 tygodnie przy zatrudnieniu krótszym niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc przy zatrudnieniu co najmniej 6 miesięcy,
- 3 miesiące przy zatrudnieniu co najmniej 3 lata.
Dylemat: Zlecenie, a potem umowa o pracę u tego samego pracodawcy co z wypowiedzeniem?
W sytuacji, gdy pracownik przechodzi bezpośrednio z umowy zlecenia na umowę o pracę u tego samego podmiotu, obecne przepisy są jednoznaczne: staż pracy dla celów ustalenia okresu wypowiedzenia liczy się od dnia zawarcia umowy o pracę. Okres wykonywania umowy zlecenia, nawet jeśli był to czas poprzedzający zawarcie umowy o pracę z tym samym pracodawcą, nie jest wliczany do tego stażu. Oznacza to, że jeśli na przykład przepracowałeś 2 lata na umowie zlecenie, a następnie od razu podpisałeś umowę o pracę, Twój staż pracy do celów wypowiedzenia będzie liczony od zera, czyli od dnia podpisania umowy o pracę.
Rewolucja w stażu pracy: Co musisz wiedzieć o nadchodzących zmianach?
Historyczna zmiana: Okresy zlecenia i DG wliczone do stażu
W polskim prawie pracy szykują się znaczące zmiany, które mogą mieć istotny wpływ na sytuację wielu pracowników. Trwają zaawansowane prace legislacyjne nad projektem ustawy, który ma na celu włączenie okresów wykonywania umów zlecenia, a także okresów prowadzenia działalności gospodarczej, do ogólnego stażu pracy. Jest to historyczna zmiana, która ma na celu wyrównanie szans i lepsze uwzględnienie różnych form aktywności zawodowej przy ustalaniu uprawnień pracowniczych.
Kogo obejmą nowe regulacje i od kiedy zaczną obowiązywać?
Nowe regulacje obejmą wszystkich pracowników, dla których te okresy będą miały zastosowanie w kontekście ustalania stażu pracy. Oznacza to, że jeśli w przeszłości wykonywałeś pracę na podstawie umowy zlecenia lub prowadziłeś własną działalność gospodarczą, a następnie rozpocząłeś lub będziesz rozpoczynać pracę na umowie o pracę, te okresy będą mogły zostać wliczone do Twojego stażu pracy. Przewiduje się, że nowe przepisy zaczną obowiązywać w 2026 roku. Należy jednak pamiętać, że jest to projekt ustawy, a ostateczna data wejścia w życie może ulec zmianie.
Jak zmieni się Twój okres wypowiedzenia w praktyce: Przykłady i porównanie
Scenariusze: Krótka i wieloletnia współpraca na zleceniu przed etatem
Wyobraźmy sobie sytuację, w której pracowałeś u danego pracodawcy przez 2 lata na umowie zlecenia, a następnie przeszedłeś na umowę o pracę, która trwa 1 rok. Obecnie Twój staż pracy do celów wypowiedzenia wynosi 1 rok, co oznacza 1 miesiąc wypowiedzenia. Po wejściu w życie nowych przepisów, Twój łączny staż pracy u tego pracodawcy wyniesie 3 lata (2 lata zlecenia + 1 rok UoP). W efekcie, okres wypowiedzenia wydłuży się do 3 miesięcy.
Rozważmy inny przykład: 3 miesiące pracy na zleceniu, a potem 3 miesiące na umowie o pracę u tego samego pracodawcy. Obecnie Twój staż pracy to 3 miesiące, co daje 2 tygodnie wypowiedzenia. Po zmianach, łączny staż wyniesie 6 miesięcy (3 miesiące zlecenia + 3 miesiące UoP), co przełoży się na 1 miesiąc okresu wypowiedzenia.
Tabela porównawcza: Okres wypowiedzenia przed i po zmianach
| Łączny okres pracy u jednego pracodawcy (zlecenie + UoP) | Staż pracy do wypowiedzenia (obecnie) | Okres wypowiedzenia (obecnie) | Staż pracy do wypowiedzenia (po zmianach) | Okres wypowiedzenia (po zmianach) |
|---|---|---|---|---|
| 3 miesiące (zlecenie) + 3 miesiące (UoP) = 6 miesięcy | 3 miesiące | 2 tygodnie | 6 miesięcy | 1 miesiąc |
| 1 rok (zlecenie) + 1 rok (UoP) = 2 lata | 1 rok | 1 miesiąc | 2 lata | 1 miesiąc |
| 2 lata (zlecenie) + 1 rok (UoP) = 3 lata | 1 rok | 1 miesiąc | 3 lata | 3 miesiące |
| 5 lat (zlecenie) + 2 lata (UoP) = 7 lat | 2 lata | 1 miesiąc | 7 lat | 3 miesiące |
| 10 lat (zlecenie) + 5 lat (UoP) = 15 lat | 5 lat | 3 miesiące | 15 lat | 3 miesiące |
Wypowiedzenie umowy zlecenia: To inna kwestia!
Czy umowę zlecenie można zerwać z dnia na dzień?
Warto wyraźnie zaznaczyć, że kwestia wypowiedzenia umowy zlecenia jest odrębną sprawą od ustalania stażu pracy dla celów wypowiedzenia umowy o pracę. Co do zasady, umowę zlecenie można wypowiedzieć w każdym czasie. Jednakże, strony mogą w treści samej umowy określić konkretny termin wypowiedzenia, który należy wówczas uszanować.
Co warto zawrzeć w umowie zlecenie w kwestii wypowiedzenia?
Aby uniknąć potencjalnych nieporozumień i sporów, zdecydowanie warto zadbać o to, aby w umowie zlecenia znalazły się precyzyjne zapisy dotyczące okresu wypowiedzenia. Dobre praktyki obejmują:
- Określenie konkretnego terminu wypowiedzenia (np. 14 dni, 1 miesiąc).
- Ustalenie formy wypowiedzenia (np. pisemna).
- Wskazanie przyczyn, które mogą uzasadniać natychmiastowe rozwiązanie umowy bez zachowania terminu wypowiedzenia.
Konsekwencje wypowiedzenia zlecenia bez zachowania terminów
Jeśli umowa zlecenie jest odpłatna, a strony nie określiły w niej terminu wypowiedzenia, jej wypowiedzenie bez ważnego powodu może rodzić konsekwencje prawne. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, w takiej sytuacji zleceniobiorca może ponosić odpowiedzialność odszkodowawczą wobec zleceniodawcy za poniesione straty wynikające z nagłego rozwiązania umowy.
Przeczytaj również: Jak sprawdzić czy lekarz ma umowę z NFZ i uniknąć niepewności
Twoje prawa pracownicze: Co warto zapamiętać i jakie są kolejne kroki?
Przeszliśmy przez zawiłości prawne dotyczące wliczania okresu pracy na umowie zlecenia do stażu pracy przy umowie o pracę. Mam nadzieję, że teraz jasno rozumiesz, jak obecnie kształtują się Twoje prawa, a przede wszystkim, jakie rewolucyjne zmiany czekają nas w niedalekiej przyszłości, które znacząco wpłyną na długość okresu wypowiedzenia.
- Obecnie umowa zlecenie zasadniczo nie wlicza się do stażu pracy decydującego o długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę.
- Nadchodzące zmiany prawne (przewidywane na 2026 rok) mają na celu włączenie okresów zlecenia i działalności gospodarczej do ogólnego stażu pracy.
- Po zmianach, łączny staż u jednego pracodawcy (zlecenie + umowa o pracę) będzie decydował o długości okresu wypowiedzenia, co często oznacza jego wydłużenie.
Z mojego doświadczenia jako praktyka prawa pracy wiem, że takie zmiany mogą budzić niepewność, ale przede wszystkim niosą ze sobą szansę na lepszą ochronę pracowników. Kluczowe jest śledzenie procesu legislacyjnego i przygotowanie się na nowe realia. Pamiętaj, że zrozumienie swoich praw to pierwszy krok do skutecznego ich egzekwowania.
A jakie są Wasze doświadczenia z przechodzeniem z umowy zlecenia na umowę o pracę? Czy przewidywane zmiany w przepisach są dla Was korzystne? Podzielcie się swoimi opiniami w komentarzach poniżej!
